แว่นกรองแสงสำคัญแค่ไหน? ไอเท็มที่สายทำงานหน้าจอไม่ควรมองข้าม

แสงสีฟ้าเป็นพลังงานส่วนหนึ่งของแสงที่มองเห็นได้ ซึ่งมีช่วงความยาวคลื่นสั้นและมีพลังงานสูง 

แสงสีฟ้ามีอยู่ตามธรรมชาติจากแสงแดดเป็นหลัก แต่ในปัจจุบัน เราได้รับแสงสีฟ้าจากแหล่งกำเนิดแสงประดิษฐ์มากขึ้น โดยเฉพาะจากหน้าจออุปกรณ์ดิจิทัลที่เราใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น สมาร์ทโฟน แท็บเล็ต คอมพิวเตอร์ และโทรทัศน์ รวมถึงหลอดไฟ LED และหลอดฟลูออเรสเซนต์ด้วยค่ะ

แม้แสงสีฟ้าจะมีประโยชน์บางอย่าง เช่น ช่วยกระตุ้นความกระปรี้กระเปร่าและควบคุมวงจรการหลับ-ตื่น (Circadian Rhythm) ของร่างกาย แต่การได้รับแสงสีฟ้าในปริมาณมากเกินไป โดยเฉพาะจากอุปกรณ์ดิจิทัลในระยะเวลาที่นาน อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้หลายด้าน

• สายตาล้า-พร่ามัว-ตาแห้ง เพราะกล้ามเนื้อตาเกร็งค้างนาน
• นอนหลับแย่ลง เพราะแสงสีฟ้าไปกดฮอร์โมนเมลาโทนิน ทำให้ร่างกายคิดว่ายังกลางวันอยู่
• เสี่ยงจอประสาทตาเสื่อมในระยะยาว งานวิจัยบางฉบับพบว่าแสง HEV อาจเร่งความเสื่อมของจอประสาทตา (แม้ไม่ใช่สาเหตุหลักก็ตาม)

ถ้าคุณ…ทำงานหน้าจอ >6 ชม./วัน , เล่นมือถือ หรือ แท็บเล็ตทุกคืนก่อนนอน , มีอาการปวดหัว หรือ ตาพร่าบ่อยๆ หลังทำงาน  แนะนำว่าคุณควรมีอย่างยิ่ง

• ลดอาการตาล้า (Digital Eye Strain) ผู้ใช้หลายคนรู้สึกว่าแว่นกรองแสงสีฟ้าช่วยลดอาการตาล้า ปวดตา ตาแห้ง หรือปวดศีรษะจากการจ้องหน้าจอดิจิทัลเป็นเวลานาน เลนส์เหล่านี้มักมีการเคลือบสารลดแสงสะท้อน (Anti-glare) ซึ่งช่วยให้สบายตาขึ้นจริง

• ช่วยเรื่องการนอนหลับ มีหลักฐานบางส่วนชี้ว่าการลดการได้รับแสงสีฟ้าในช่วงเย็น (โดยเฉพาะ 2-3 ชั่วโมงก่อนนอน) สามารถช่วยให้ร่างกายผลิตฮอร์โมนเมลาโทนินได้ดีขึ้น ซึ่งอาจส่งผลให้หลับง่ายขึ้นและคุณภาพการนอนดีขึ้น แว่นกรองแสงสีฟ้าจึงอาจมีส่วนช่วยในจุดนี้ได้

• ลดความจ้า (Glare) เลนส์กรองแสงสีฟ้าบางชนิดช่วยลดความจ้าจากหน้าจอ ทำให้ภาพดูสบายตามากขึ้น

แว่นกรองแสงเป็นเพียง "ตัวช่วย" เสริมเท่านั้น แม้จะหลีกเลี่ยงแสงสีฟ้าทั้งหมดไม่ได้ แต่เราสามารถลดความเสี่ยงได้ด้วยวิธีต่างๆ ดังนี้

• ใช้แว่นตากรองแสงสีฟ้า ช่วยกรองแสงสีฟ้าจากหน้าจออุปกรณ์ดิจิทัล
• ติดฟิล์มกรองแสงหน้าจอ ลดปริมาณแสงสีฟ้าที่ปล่อยออกมาจากหน้าจอ
• ปรับตั้งค่าหน้าจอ ใช้โหมดถนอมสายตา (Night Mode / Blue Light Filter) หรือปรับโทนสีหน้าจอให้อุ่นขึ้น โดยเฉพาะในตอนกลางคืน
• ลดความสว่างหน้าจอให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม
• พักสายตาเป็นประจำ (กฎ 20-20-20): ทุกๆ 20 นาที ให้พักสายตา 20 วินาที โดยมองออกไปไกล 20 ฟุต (ประมาณ 6 เมตร)
• จำกัดเวลาหน้าจอ โดยเฉพาะก่อนนอน ควรหลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์ดิจิทัลอย่างน้อย 2-3 ชั่วโมง
• จัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสม เพิ่มแสงสว่างโดยรอบในห้องขณะใช้หน้าจอ เพื่อลดความต่างของแสง
• บำรุงสุขภาพตา รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อดวงตา เช่น ผักใบเขียวเข้ม, ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่, ปลาที่มีกรดไขมันโอเมก้า 3 และตรวจสุขภาพตาเป็นประจำ